Wigierskie sękacze i pierogi

- Pierogi były w moim domu od zawsze. Babcia je smażyła, moja mama i od wielu lat ja. I zasada taka była, że żaden chłop tego przepisu poznać nie może. Trzymam się jej do dziś – śmieje się pani Teresa Biziewska, która w Wigrach u stóp klasztoru prowadzi kultową przyczepę. A w niej sękacze i miejscowy hit, czyli smażone pierogi wigierskie.

Pierogi ze stoliczka

Pani Teresa wraz z mężem przez wiele lat prowadzili gospodarstwo ogrodnicze. Swoje plony sprzedawali na suwalskim rynku. Wakacje spędzali w rodzinnym domu pani Teresy na Wigrach. A tam w kuchni w dawnej piwniczce-spiżarni pani Teresa smażyła pierogi: dla dzieci, znajomych, sąsiadów. Na obiad, do herbaty, na imieniny. Jak to najczęściej bywa, jedna z koleżanek namówiła panią Teresę, by zaczęła je sprzedawać. Przy swoim domu, tuż przy drodze prowadzącej do wigierskiego klasztoru. – Do dziś pamiętam ten stoliczek turystyczny przy jezdni i moich synów, którzy biegali w te i z powrotem, donosząc klientom gorące pierogi z piwniczki – wspomina pani Teresa.

Po kilku latach na stoliczku, mąż pani Teresy kupił przyczepę campingową. I od tej pory pierogi wigierskie można kupić właśnie tu.

- Zdobyłam za nie wiele nagród, ale najbardziej dumna jestem z Perły [najwyższa nagroda w ogólnopolskim konkursie kulinarnym „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” – dop. red.]  – mówi. – Ale przepisu nikomu nie zdradzam. Może przyjdzie taki czas, że dam synowej, bo ona powoli uczy się robić sękacze, to i pierogi zrobi. Ale przestrzegam babcinej zasady, że żaden chłop przepisu na nasze pierogi znać nie może. I na razie mi się to udaje – śmieje się pani Teresa. 

W wigierskich pierogach z mącznego ciasta, smażonych na głębokim tłuszczu, znaleźć można rozmaite nadzienia: biały ser, jabłka, w sezonie także rabarbar, wiśnie, maliny. - Dzieci najbardziej lubią te z twarogiem, bo do sera dodaje trochę budyniu i mają wówczas taki lekko sernikowy smak – zdradza pani Teresa. -  Dorośli to najczęściej pytają o jabłka, jabłka z maliną i o rabarbar. 

Sękacze z grzałki

Specjalnością Suwalszczyzny, a więc i pani Teresy są też sękacze. Zarejestrowane na Liście Produktów Tradycyjnych Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi kuszą klientów słodkim zapachem, wysokością, charakterystycznymi sękami, powstałymi z polewania kolejnych warstw na ciasto obracające się na wałku w specjalnej konstrukcji z grzałkami. Dawniej kręciło się sękacze nad ogniskiem. Teraz to jedynie atrakcja turystyczna podczas lokalnych festynów. W domu pani Teresy jej mama miała grzałkę domowej konstrukcji. Taką ma też i ona. Po wigierskie sękacze i piuerogi przyjeżdżają z Ełku, z Suwałk, z Augustowa, z całej Polski.

- Smażę i piekę od lat. Wesoło czasem nie jest, bo w mojej przyczepie latem, kiedy z jednej strony patelnia, z drugiej grzałka na sękacze, to czasem bywa i z 70 stopni – opowiada pani Teresa. – Kiedyś to jeden pan z telewizji uciekł z kamerą stamtąd. Bał się, że sprzęt mu się stopi.

Ale pani Teresa ma zamiar to zmienić. Tuż przy przyczepie na rodzinnej działce rośnie – za sprawą rąk męża pani Teresy - niewielki budynek.

– To będzie nasza cukiernia – mówi. – Z kuchnią, z pracownią, ze sklepikiem, ze spiżarnią. Będzie ładniej, a na pewno wygodniej – zapewnia.

Tekst i fot.: Urszula Arter, Podlaskie Centrum Produktu Lokalnego