Hajnowski olej

Przy ul. Targowej wśród jednorodzinnych domów, łąk i pól na niewielkim podwórku stoi niepozorny budynek. A w nim worki z ziarnem rzepaku, słonecznika, dyni, ale też ostropestu, lnianki, lnu i czarnuszki.

Jednostajne buczenie to dźwięk maszyny wytłaczającej olej z ziaren, które Piotr Skiepko skrupulatnie, powoli i przez kilka godzin dziennie do niej dosypuje. Maszyna do tłoczenia pochodzi z Piotrkowa Trybunalskiego. Pan Piotr znalazł w Internecie jej producenta i sprowadził niewielką, olejową prasę do Hajnówki.

- Gdyby nie choroba Ani, to pewnie byśmy się olejami nie zajęli. Ale cukrzyca przyszła i trzeba było nauczyć się z nią żyć i sobie pomóc. Stąd wziął się olej z lnianki, czyli rydzowy – opowiada Piotr Skiepko, który wraz z Anną Karetko w Hajnówce prowadzi niewielką olejarnię. 

Ziarno z własnego pola

Kiedy kilka lat temu pani Ania dowiedziała się, że ma cukrzycę typu II wspólnie z panem Piotrem szukali sposobu, by wzmocnić jej organizm, przygotować do życia z chorobą. – I Piotr znalazł wówczas informacje, że dla cukrzyków w tym moim typie pomaga olej rydzowy, czyli ten z lnianki – opowiada pani Anna. – Początkowo kupowaliśmy sam olej, ale stwierdziliśmy, że możemy go sami tłoczyć. W 2016 r. Piotr kupił maszynę, ziarno na zasiew lnu i lnianki i tak się zaczęło, od dwóch hektarów upraw.

Dziś A&P Hajnowski Olej – Rolniczy Handel Detaliczny Anna Karetko to przedsięwzięcie gospodarujące na ponad 6 hektarach własnych upraw. Zasiewają to, z czego można wytłoczyć olej: słonecznik, rzepak, ostropest, len i lniankę.

- Czasem część ziarna musimy dokupić, ale zawsze próbki oleju czy to z nowego pola, czy z udziałem surowca od nowego dostawcy wozimy do laboratorium do białostockiego sanepidu – podkreślał Piotr Skiepko. – Badamy przede wszystkim na zawartość metali ciężkich, aby mieć pewność, że nasze oleje są czyste.

Gorczycowy do majonezu

Swoją produkcję rozpoczęli od lnu i lnianki. Olej lniany znany był w Hajnówce. Była tu kiedyś tłocznia. - Pamiętam, jak ojciec woził len do tłoczni, by podczas postu można go było w kuchni używać – wspomina pan Piotr. – A dziś klienci też najczęściej pytają o olej lniany i ten z lnianki.

Są też amatorzy oleju z ostropestu, czy dyni. - Ten dyniowy jest szczególnie popularny wśród mężczyzn, na ich dolegliwości, ale roboty z nim mnóstwo – mówi pani Anna. -  Na 1 litr oleju trzeba z 30 dyń wydrążyć!

Najmniej znany jest olej gorczycowy, ale i on zyskuje swoich wielbicieli. - Jest polecany na choroby pasożytnicze, ale ludzie stosują go też do wyrobu domowych majonezów. Nie używają wówczas musztardy, która przecież też jest na gorczycy – wyjaśnia Anna Karetko.

Olejowe zero waste

W hajnowskiej olejarni panuje swoiste zero waste. Nie marnuje się nic. – Z ziarna tłoczymy olej, odpady czyli makuchy sprzedajemy na paszę dla krów i koni a z oleju lnianego robimy też pokost – wymienia pan Piotr. – Używają go stolarze do konserwacji drewna.

Hajnowski olej przelewany jest do szklanych, ciemnych butelek, ze względu na bezpieczeństwo produktu.

-  Jego termin trwałości to trzy miesiące i to w zamknięciu, chłodzie i z dala od słońca. W plastiku szybko by się zepsuł – twierdzi pani Anna. – A jak już się otworzy butelkę, to pić po łyżeczce, najlepiej trzy razy dziennie przed jedzeniem. Choć to zależy od organizmu, ile kto potrzebuje. Trzeba siebie obserwować i sprawdzać.

Pani Ania swoje wyniki sprawdza regularnie. Po ponad roku regularnego picia oleju rydzowego jej diabetolog był zaskoczony. – Bo wyniki mam bardzo dobre, ale na siebie uważam, stosuję się do zaleceń. A olej piję regularnie – wyjaśnia pani Ania.