Z tołkanicą na talerzu

A kto będzie tu przyjeżdżał? I po co? Przecież tu nie ma niczego? – Katarzyna Choruży wciąż słyszała takie pytania od sąsiadów i rodziny, gdy zdecydowała o kupnie starej, drewnianej chaty w rodzinnej wsi swojego taty. - A ja wiedziałam czego chce. Celem była agroturystyka i prezentowanie kulinarnych tradycji Podlasia – wyjaśnia.

W chacie w Skroblakach - maleńkiej wsi z brukowaną ulicą w gm. Gródek – można przeżyć podróż w czasie. Gliniane tynki na ścianach, sznurkowe chodniki, przepastne szafy i skrzynie, łóżka zasłane szydełkowymi i tkanymi narzutami. Jest i ręcznik obrzędowy  - jak trzeba - w narożniku pokoju. Dla wielbicieli nowoczesności: prąd, wygodna łazienka i całkiem niezły zasięg. Czego tu nie ma?

- Telewizora i WiFi– mówi pani Katarzyna Choruży. – Moi goście przyjeżdżają tu odpocząć od zgiełku. Chcą ciszy i spokoju.

Powrót do korzeni

Katarzyna Choruży o prowadzeniu agroturystyki na podlaskiej wsi myślała od lat. Z wiejską kulturą miała do czynienia od dzieciństwa: weekendy i wakacje w Skroblakach, wolny czas w ludowym zespole białoruskim.

- Może przez ten zespół przesiąkłam wiejskością. Śpiewaliśmy po różnych wioskach, widziałam jak wsie powoli wymierają, jak odchodzą Ci, którzy jeszcze tyle pamiętali – wspomina dziś pani Katarzyna. -  Po tych występach zawsze rozmawiałam ze starszymi paniami. Wypytywałam o tradycje¸ o potrawy. Zawsze się tym interesowałam.

 Jednak kilka lat pani Katarzyna spędziła na etatach w Białymstoku. Prowadziła też własną działalność dekoratorską. Przyszedł jednak czas na spełnienie marzenia.

- Już od czasów studiów zbierałam wyposażenie tej chaty. A to kubek, a to talerzyk albo maselnica -wspomina Katarzyna Choruży. - Aż z pomocą rodziców w 2017 r. kupiliśmy chatę w Skroblakach. Kilka budynków dalej od naszego rodzinnego domu. 

Remont starego domu zajął jej kolejne lata. Bo wszystko – wraz z rodziną – robiła samodzielnie. Czyścili deski, kładli gliniane tynki, porządkowali teren i stodołę.

- Każdy z naszej rodziny pełni pewne funkcje w naszej agro. Mama jest ogrodnikiem¸ tata konserwatorem – śmieje się Pani Katarzyna.

Gościnność w praktyce

Nazwa agroturystyki „Prynuka” to z białoruskiego tradycja gościnności, namawiania do spróbowania kolejnych potraw, nakładania kolejnych porcji.

- Tak, aby nikt głodny nie wyszedł – wyjaśnia Pani Katarzyna . -  I ja do tej tradycji kulinarnej też trochę dołączam, bo lubię swoich gości zaskakiwać podlaskimi kulinariami. Tradycyjnych dań wciąż szukam, trochę podpowiada mi babcia, trochę sąsiadka. Mam zamiłowanie do starych przepisów.

Z tych zainteresowań wywodzi się „Perła” – czyli główna nagroda w ogólnopolskim konkursie kulinarnym „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów”. Pani Katarzyna – jako przedstawicielka KGW „Świsłoczanki” – otrzymała ją za zestaw tradycyjnych potraw: kwas z tołkanicą [rodzaj chłodniku  z zapiekanymi w piecu ziemniakami – dop. red.] oraz maczankę z jajecznią [potrawa mięsna z jajecznicą zabielaną mąką – dop. red.]

- Moi goście chętnie słuchają i próbują podlaskich potraw. A ja opowiadam dużo i często w naszym, podlaskim „prostym” języku. I trochę ich też uczę – zdradza pani Katarzyna. – Jeśli chcą iść na grzyby, czy pozbierać owoce lasu, przekazuję im swoje sposoby na przetwory. I oni sami, w naszej chacie w Skroblakach to przerabiają.

Turyści „Prynuki” to przede wszystkim ludzie spragnienie wiejskiego życia, wiejskich smaków, klimatu sielskiego Podlasia. Pobyt w Skroblakach traktują jako miejsce wypadowe do innych atrakcji Podlaskiego, albo jako cel.

Wtedy po prostu wyciągają leżaki, czytają, przesiadują w w balii albo chodzą po puszczy – mówi pani Katarzyna. – A klimat naszej chaty sprzyja takiemu spokojnemu pobytowi.

Tekst: Cecylia Lola-Gołembiewska, Foto: FB producenta/UMWP